Bàn về thơ Nguyễn Đình Minh

 Nhà thơ – Cù Tiến Tuất,  Hội viên Hội VHNT tỉnh Vĩnh Phúc

 “ Ở đây, lúc này”,tên của tập thơ, đọc lên đã như lửa đã châm vào nhà, như dây thòng lọng đã xiết vào cổ con người…Rung lên một hồi chuông cảnh báo: Hãy cứu rỗi con người ra khỏi các cuộc chiến tranh đẫm máu, ra khỏi dịch bệnh, thiên tai; Hãy cứu lấy môi trường xanh của  mẹ thiên nhiên và lòng thiện tâm của con người trước cái ác. Bằng  “Nhà thương trái tim”… Nhà thơ  đã chỉ rõ cho chúng ta thấy những thông điệp ở trên, không phải ở đâu xa lạ, mà là “  Ở đây, lúc này”, ngay lập tức, chứ không phải là lúc khác. Nó ảnh hưởng trực tiếp đến tất cả loài người, chứ không riêng bạn, riêng tôi, riêng một dân tộc nào trên thế giới.

 Tập thơ được nhà thơ chia làm ba phần, cấu trúc chặt chẽ, có câu chuyện trong thơ để kể… Từ: “Trong Mắt bão”, đến câu hỏi “ Chiến tranh , tại sao ?” và bến đỗ cuối cùng là  “Nhà thương trái tim”. Ở đây , người viết xin chọn một lối đi hẹp , luận bàn về phần thứ ba “ Nhà thương trái tim”.

Tôi xin lấy câu của NaPoleon để mở đầu cho bài viết này: “ Thế giớ đã phải chịu tổn thương lớn, không phải là sự tàn ác của những kẻ xấu mà là sự im lặng của những người tốt”. Vì thế Nguyễn Đình Minh đặt bút viết tập thơ, ông đã không ngần ngại “ Tuyên ngôn” một thông điệp nóng bỏng đầy trách nhiệm của một công dân, của một kẻ sỹ luôn biết trọng mình và trọng người, rằng:  “Tôi viết ngay lúc này, trên trái đất, trong ngôi nhà của mình bằng trái tim đau đớn cho số phận nhân loại, cho dân tộc của tôi.. và ngưỡng vọng phẩm giá con người ”  (NĐM ).

           Vẫn bằng chất giọng hào sảng, mang tính triết lý đôi khi đến buốt lạnh, nhìn thấu các góc cạnh của mọi vấn đề mà đời sống đương đại đặt ra để thách thức, thức tỉnh loài người. Qua các bài thơ nhìn thấu thế giới bên ngoài: “ Tâm hồn”,  “ Hãy chọn ”, “ Câu hỏi gửi hư vô”, “ Quả vô thường,  “Người lùn ” vv…Ông  nhận ra bản thân mình cũng là một thế giới và: “Tôi quét dọn ngôi nhà mình / Nhận ra hành tinh như một kho rác bụi’ (Tâm hồn ). Ông chỉ ra: Nếu như cái ác còn hiện hữu, thói nịnh bợ còn tồn tại, thì muôn đời sự thật không bao giờ được tôn trọng:                                        

                  “ Lời ngọt nghìn đời vẫn làm tai người nghiện

         Sự thật mọc thành gai trong mắt cường quyền “ (Hãy chọn )

Bởi giữa cái tốt và cái xấu bị đánh tráo giá trị, thì “ Nhân hậu, bạo tàn trong lòng thế giới/ Vẫn đồng hành từng giây phút sinh sôi”. Nhà thơ cảnh báo cho con người hãy lựa chọn, giữa chiến tranh và hòa bình để đứng về phía thiện tâm, phía con người viết hoa.

                 “ Xin hãy chọn con đường ít ( hoặc không )tanh mùi máu

                   Nắm tay nhau

                   Và nói tiếng người “  ( Hãy chọn ).

           Ông tự tin, xác nhận sự thông tuệ, bản lĩnh giá trị của con người mà chiều cao được đo từ đầu lên đến trời, chứ không phải được đo từ chân lên đến đầu: “ Tôi nhìn thấy sự kiêu hãnh sống/ Của những người đi bán báo lề đường…/Mà dấu chân từ lâu đã vùi ngoài mặt trận/ Chợt hiểu thú tính ít khi ngẩng mặt ngắm trời xanh ” ( Người lùn ). Đó chính là thuộc tính, bản chất  đối lập giữa cái thiện và cái ác.

           Tập thơ “ Ở đây, lúc này”. Một tập thơ rất kén bạn đọc ở tầm suy tưởng, đọc phải ngẫm ngợi từng câu chữ. Bởi nhà thơ khi đặt bút viết dã mặc định cho mình, cái đích phải đến bằng một con đường ngắn nhất, từ trái tim mình đến trái tim người khác mà không cần phải cắt nghĩa giải thích gì thêm …

           Sau bao nhiêu ngang trái ở đời, chứa chất vào từng câu thơ , làm rỉ máu con tim. Bởi: “ Những cái lưỡi làm đảo điên nhân thế bằng lời/ Muỗi lén vào đêm tìm máu người trộm chích/ Mũi tên lại ngang nhiên uống máu giữa trời”. Những kẻ đó  luôn dùng cái:

                   ” Giả dối đeo tang cho niềm vui bằng nước mắt

           Và dùng nụ cười  trang điểm cho nỗi đớn đau “( Hãy chọn )

Cuối cùng, Nhà thơ dồn nén tất cả những câu thơ bị thương rỉ máu vào  “Nhà thương trái tim” để chữa cho vết thương lành lại, hướng thiện vào bản ngã con người, để tìm một bến đỗ cho thơ: “ Thơ đành nương tựa vào trái tim thi sỹ/ Trái tim thành nhà thương, thành nơi tri kỷ/ Điều dưỡng những câu thơ” ( Nhà thương nào… Cho thơ ). Từ trong “ Nhà thương trái tim” bước ra , nhà thơ tự nhận diện mình, đang sở hữu một tài sản vô cùng quý báu trên cõi đời. Đó chính là gia đình nhỏ của mình. Vì thế ông đã dành những câu thơ thật đẹp, đáng trân quý viết cho một nửa của mình như một sự biết ơn…

                  “ Em như loài chim chi trút hồn xây tổ

                  Hót gọi mùa yêu thơm hương nở nhà mình

                  Anh thô vụng giản đơn, bỗng trở thành giầu có

            Vì sự diệu kỳ em đã hóa… Trái tim anh ”( Em là trái tim anh )

         Gấp trang sách cuối cùng của tập thơ “ Ở đây, lúc này” đặt lên giá sách. Sách thì nằm im, nhưng tôi vẫn thấy trong từng trang thơ đang chứa “ Trong mắt bão”.và những câu hỏi “ Chiến tranh , tại sao ? ”  không đễ gì trả lời ngay được. Nhưng tôi luôn tin rằng : “ Bỗng một ngày loài người hóa vàng ròng” ( Tâm hồn ) , thì những câu thơ đau đáu, ám ảnh, cảnh tỉnh con người của nhà thơ Nguyễn Đình Minh cũng sẽ “Hóa vàng ròng”. Những câu thơ trong tập dường như mong muốn ký thác vào mai sau và gửi một thông điệp tích cực đến thế giới loài người một điều thật giản dị, nhưng rất đỗi thiêng liêng, đó là: Chỉ có tình yêu đích thực mới cứu rỗi thế giới ra khỏi các cuộc chiến tranh đẫm máu. Hãy cùng nhau nói không với chiến tranh. Nói không với dịch bệnh, đẩy lùi cái xấu, hướng tới cái thiện …

                          Nhà sáng tác Đại Lải , Ngày 6 /10/2022

                                                      D D: 0913034786