Thơ văn bè bạn

Tháng 12 năm 2014, PGSTS Bùi Quang Thanh, nguyên Chủ tịch Hội NVVN tại Liên Bang Nga, về Hải Phòng. Vị giáo sư này cũng là thày dạy cũ và gắn bó với tôi suốt thời đại học. Thày trò gặp nhau sau máy chục năm xa cách đều rất xúc động. Trong bữa tiệc rượu đón thày, biết bao hoài niệm vui buồn được đổi trao. Nhưng cuối cùng thì cái đến vẫn phải đến, đó là đến bến…thơ. Tại đây, Thày đã đọc bài thơ “Với bạn” của Trần Đăng Khoa, một bài thơ hợp với không khí lúc ấy với nỗi vui lặn vào sâu thẳm, còn nỗi buồn thì lãng đãng mênh mang…

Xin trân trọng giới thiệu.

TRẦN ĐĂNG KHOA

Với bạn

Tặng Nguyễn Đình Chiển  và Bùi Quang Thanh

Nào ta cạn chén đi anh
Đời người mấy chốc mà thành cỏ hoa
Biết bao thành lũy quanh ta
Nhắp đi, ngoảnh lại đã là khói sương
Nói gì đến chuyện văn chương
Con đường đi mãi, con đường vẫn xa...
Cái thời ríu rít đã qua
Ngày mai còn lại biết là mấy ai?
Nhấp nhô toàn những thiên tài
Cuối cùng thơ vẫn ở ngoài tầm tay
Giữ gìn nào những gió mây
Đã là mây gió thì bay về trời
Viết sao cho hết niềm người
Uống sao cho cạn nỗi đời đắng cay
Thì thôi còn một chén này
Rồi ra mỗi đứa lưu đày mỗi phương...

Matxcơva 2-1992

“Thần đồng” bị ép uống rượu… vì thơ

Những năm tháng tu nghiệp tại Trường Viết văn Gorki (Goóc-ki), Liên Xô (trước đây), nhà thơ Trần Đăng Khoa đã sáng tác một số bài thơ về chủ đề uống rượu. Nhiều bài thơ, câu thơ được bạn đọc nhớ và tâm đắc: “Nào ta cạn chén đi anh/Đời người mấy chốc mà thành cỏ hoa”. Hay: “Viết sao cho hết niềm người/Uống sao cho cạn nỗi đời đắng cay”. Bài thơ “Uống rượu với người bạn Nga”, Trần Đăng Khoa đã viết: “Ước gì cả nhân loại này/Đều ngắm nhau qua cốc rượu”...

Viết về uống rượu hay như thế nhưng nhà thơ Trần Đăng Khoa tuyệt nhiên không “tơ hào” đến giọt rượu nào. Khi vui liên hoan, anh luôn khư khư giữ một cốc nước ngọt. Viết say nghiêng ngả về uống rượu, và bởi vì gây ấn tượng với bạn đọc bằng những bài thơ rượu mà nhà thơ Trần Đăng Khoa nhiều phen “sống dở, chết dở” vì rượu.

Đấy là vào dịp hè cách đây ngót 20 năm, nhà thơ Nguyễn Đình Chiến rủ nhà thơ Trần Đăng Khoa đến nói chuyện thơ với sinh viên Việt Nam tại Trường Đại học Tổng hợp Lô-mô-nô-xốp. Khi ấy, Nguyễn Đình Chiến là Chủ tịch Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam tại Liên Xô, anh lại học cùng trường với nhà thơ thần đồng. Trong buổi nói chuyện thơ và giao lưu với sinh viên, Trần Đăng Khoa đọc bài thơ “Với bạn” đề tặng Nguyễn Đình Chiến và Bùi Đăng Thanh. Bài thơ viết về việc uống rượu với những câu thơ rất hay đã dẫn ở trên. Kết thúc buổi giao lưu, nói chuyện thơ, các sinh viên Việt Nam tại Trường Đại học Tổng hợp Lô-mô-nô-xốp tổ chức liên hoan chia tay. Mọi người ăn uống rất vui vẻ. Các nữ sinh viên Thu Thủy, Thùy Linh vốn rất yêu mến Trần Đăng Khoa, lại đã đọc và nghe những bài thơ viết về uống rượu rất ấn tượng nên mang ly rượu tới mừng. Trần Đăng Khoa giơ tay lên trời tỏ ý đầu hàng và chối đây đẩy. Nhưng các nữ sinh không tha, ép nhà thơ uống bằng được. Khoa vẫn không chịu, thế là một người giữ, một người đổ trọn ly rượu vốt-ka vào miệng nhà thơ. Cực chẳng đã, nhà thơ đành phải nuốt mấy ly rượu liền. Vì không quen uống rượu nên mặt mũi nhà thơ đỏ bừng, sưng vù. Mấy ngày sau, Trần Đăng Khoa vì “chếnh choáng hơi men” nên vẫn phải nằm bẹp ở nhà không lên giảng đường được.

NGUYỄN ĐÌNH XUÂN